Op 20 september organiseerde de gemeente mede op aandringen van bewoners rond de Bikolaan een bewonersavond over de leefbaarheid en veiligheid in Tanthof-West en in het bijzonder het gebied rond de Bikolaan, waarvoor de gemeente een alcoholverbod heeft afgekondigd. De bewonersavond werd georganiseerd in de hal bij de entree van het stadskantoor.
De opkomst was opvallend. Naar schatting zo’n twee- tot driehonderd bewoners waren aanwezig en lieten van zich horen.

De avond werd geopend door de burgemeester, die de problemen in de omgeving Bikolaan erkende, blij was met de enorme opkomst die de betrokkenheid van bewoners weerspiegelde waarna deze ervaren politica de mist inging door met de beste bedoelingen te beweren dat de situatie onder controle was en de bewoners gerust konden zijn.
Dit statement deed denken aan de opmerking van premier Colijn (ARP, later opgegaan in het CDA) in 1936, die de burgers maande zich niet te laten verontrusten en rustig te gaan slapen als zij hun bed opzochten gelijk andere nachten, dit naar aanleiding van spanning in Europa vanwege een bezetting van het gedemilitariseerde Rijnland door Duitsland.

Geen gehoor bij klachten

De zaal roerde zich onmiddellijk. Een aantal bewoners gaven tot de verbeelding sprekende voorbeelden dat er geen sprake was van een rustige situatie in het gebied rond de Bikolaan en dat er naar hun idee onvoldoende actie werd ondernomen op hun herhaalde meldingen door gemeente en politie. Dit leidde tot zichtbaar ongemak tussen de aanwezige chef van de politie en de burgemeester. Beiden trachten zich naar de bewoners te verantwoorden over hun dadendrang, maar ze wisten de klagende bewoners niet te overtuigen. Politie en later ook de medewerkers van de woningbouwcorporaties vroegen bewoners hun klachten door te geven, omdat de bewoners nu eenmaal in het gebied leven en de professionals niet continu aanwezig zijn. Met name de corporaties gaven aan klachten nodig te hebben om dossiers op te bouwen om bewoners die overlast veroorzaken door de rechter hun huis uit te laten zetten. Sommige bewoners gaven aan hun klachten door te geven, idem nummerborden van auto’s waarvandaan drugs worden verhandeld. Ze gaven voorts aan dat ze niet hebben ervaren dat de klachten tot actie hebben geleid. Er waren ook bewoners die vanwege hun werkzaamheden overdag niet in staat zijn om informatie door te spelen, als ook bewoners die zich om welke reden dan ook (waaronder de angst voor repercussies) niet geroepen voelden om concrete meldingen te doen.

Woningtoewijzing en spreiding van problematiek

Een bewoonster gaf aan het gevoel te hebben in een psychiatrische instelling te wonen als gevolg van de angstaanjagende geluiden van medebewoners ’s nachts in het woongebouw aan de Nigeriastraat. Andere bewoners haakten hier op in door te stellen dat dit woongebouw met voornamelijk HAT-eenheden grenst aan het terrein van de twee basisscholen, die over enige tijd na het verkrijgen van nieuwbouw op de huidige plek vanwege fusies fors in leerlingenaantal zullen stijgen. Bewoners gaven aan dit als een gevaarlijke situatie te beschouwen. De discussie tussen gezagsdragers en bewoners sprong vervolgens over naar de woningtoewijzing in het gebied. Bewoners gaven aan dat de concentratie aan cliënten van ‘Perspektief’, een organisatie die mensen ondersteunt bij herstel van het gewone leven, onbegrijpelijk te vinden. Volgens zeggen gaat het in de omgeving Bikolaan om begeleiding van bewoners met een psychiatrische en/of verslavingsproblematiek. Alle bewoners die aan het woord komen geven aan dat er voor iedereen een huis moet zijn, maar wijzen op de gevolgen voor de leefbaarheid en veiligheid voor direct omwonenden vanwege het grote aantal mensen met een sociaal-maatschappelijke problemen in het buurtje. De wethouder legt hierna met ongetwijfeld goede wil uit op welke wijze de toewijzing van huurwoningen geschiedt en dat dit tot minder gewenste gevolgen kan leiden, maar dat is niet wat de omwonenden willen horen. Ook doen burgemeester en wethouder een poging de klagende omwonenden serieus te nemen door met hen op een ander moment individueel in gesprek te willen gaan, maar bewoners willen dat hun leefsituatie verbetert en dat hierop actie wordt ondernomen. Vanuit de BHTD is ingebracht dat de talloze voorbeelden van ervaringsverhalen van bewoners aantonen, dat de situatie rondom de Bikolaan van structurele aard is en dus om een structurele oplossing vraagt, waarbij het stadsbestuur aan zet is. En dat individuele gesprekken over incidenten door gemeente en politie misschien tot oplossingen van incidenten kunnen leiden, maar de stroom aan incidenten niet zullen stoppen.

Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid

Gedurende de avond lieten burgemeester en wethouder de zaal weten, dat Delft-West (de wijken Voorhof, Buitenhof en het deel van Tanthof-West rond de Bikolaan) behoort tot de twintig gebieden in Nederland waarop vanuit het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) op lange termijn (tot 20 jaar) kan worden ingezet op verhoging van de kwaliteit van de leefbaarheid in genoemde wijken of buurten. De projectambtenaar vertelde dat het NPLV de mogelijkheid biedt om bij voorrang rijksmiddelen aan te vragen voor projecten die bijdragen aan het gewenste doel. Hij gaf voorts aan dat het de bedoeling is om voor de komende jaarwisseling zoveel als mogelijk bewoners en organisaties uit Delft-West te betrekken om plannen te maken en acties te ondernemen om positieve resultaten zichtbaar te maken in Delft-West, waarbij hij eerlijkheidshalve aangaf dat de lange termijn van twintig jaar nodig is om waar nodig via bouwplannen in te grijpen op de huidige situatie. De structuur om de plannenmakerij in goede banen te leiden werd gepresenteerd om aan te duiden dat ieder idee gehoord en ingebracht kan worden en vooral ook dat dat de gemeente ruimte wil bieden aan de bewoners om aan te geven wat werkt in hun woonomgeving. Vanzelfsprekend is het wel de gemeente die de rijkssubsidies aan zal moeten vragen en de gemeenteraad zal hieraan haar fiat moeten geven.

Visie van de BHTD

Wat betreft de BHTD, die een week voor de bewonersavond via een brainstormsessie bij de NPLV betrokken raakte, is een cultuur van vertrouwen tussen gemeente en bewoners voorwaardelijk voor het welslagen van de inzet via het NPLV op de verbetering van de woon- en leefkwaliteit in de genoemde kwetsbare wijken en buurten. Hierop zou naar idee van de BHTD eerder moeten worden ingezet dan op het bouwen van structuren (wie praat waarover mee en wat krijg je er daadwerkelijk over te zeggen) om teleurstellingen, zoals bij de recente plannen voor wijkversterking, waarvan in de Tanthof weinig terecht is gekomen, te voorkomen. Op deze wens van de BHTD kwam vanuit de gemeente nauwelijks een reactie, misschien omdat het moeilijk is het vertrouwen tussen burger en overheid snel te herstellen, of omdat het ambtelijke plannen van aanpak gericht op snel resultaat doorkruist. Vervolgens heeft de BHTD tijdens de brainstormsessie het idee gelanceerd, dat elke ambtenaar die vanuit een advies- of regierol invloed uitoefent op het beleid van de gemeente gedurende een jaar drie uur per week op betaalde basis vrijwilligerswerk zou moeten verrichten achter de voordeuren in Delft-West. Achterliggend doel is dat hoogopgeleide ambtenaren zicht krijgen op en gevoel krijgen bij de kwetsbare leefomstandigheden van dat deel van de Delftse bevolking, dat onvoldoende middelen en energie heeft om te kunnen participeren. Deze inzet zou zowel deze bewoners kunnen helpen, alsook de ambtenaren die onbekend zijn met deze vorm van vrijwilligerswerk laten ervaren wat betekenisvolle aandacht bij henzelf en bewoners teweegbrengt en in het verlengde daarvan het vertrouwen tussen burgers en overheid helpen herstellen.

Hoe nu verder?

De BHTD wil de gemeente bedanken voor het organiseren van de bewonersavond, die behalve gemeente, politie, woningbouwcorporaties en Perspektief, ook de bewoners van Tanthof-West die niet rond de Bikolaan wonen, op indringende wijze heeft duidelijk gemaakt wat er speelt rond de Bikolaan en dat er structureel moet worden ingezet op verbetering van het woon- en leefklimaat rond het wijkwinkelcentrum. De stadsbestuurders en de professionals hebben zich tijdens het vorderen van de discussie luisterend opgesteld na aanvankelijk snelle oplossingen voor incidenten te hebben aangedragen. Deze verandering in houding valt te prijzen. Het leidde ertoe dat we kunnen terugkijken op een goede bewonersavond, die hopelijk voor de omwonenden ook echt iets gaat opleveren. Laten we doorgaan met naar elkaar luisteren en samen vanuit vertrouwen op zoek gaan naar zichtbare en merkbare oplossingen voor de omwonenden. De middelen vanuit het NPLV kunnen hierbij helpen. Maar voorop staat dat de wijze waarop bewoners met elkaar omgaan in hun buurt bepalend is voor de beleving van leefbaarheid en veiligheid.